Achtung Volkszählung! Attenzione al censimento!

49 Metëde a verda al censimënt! plata ladina C o iela pa do l S tatut de A utonomia ? C ie uel pa dì l censimënt per i ladins ? Sciche duc sà, tl 1981 uniral cumpedà la jënt dla Talia y l unirà da- mandà ora a duc plu cosses. Tlo da nëus uniral danter l auter damandà do, cie rujeneda che un adrova y de cie grupa etnica che l ie. Sam- bënzënza toca nce la grupa etnica ladina leprò. Nsci fovela ënghe stata dan 8 ani y degun se ova fat problems. Ciuldì n fejen pa al didancuei? Dantaldut tochen da dì, che dan 8 ani, ie la zedules cun la re- spostes unides desdrudes, do che les fova unides cumpededes ora. Resteda ie mé la cumpëida dla respostes. Nsci iela, che n sà tan de talians, tudësc y ladins che l ie te nosta provinzia, mé che n ne sà nia, ciuna persones che à respundù de vester talians, tudësc o ladins. Tl 1981 unirà tenides su la respostes, ajache plu o mancul pra uni ucajion uniral damandà do ala jënt de nosta provinzia, sce la ie taliana, tu- dëscia o ladina. Aldò dla resposta che uni un dajerà pra l censimënt, à na persona rejon o no de pudëi giaté o fé velch, for tenian cont dl pruporz, y chësc per 10 ani. Co sarala pa per i ladins? Per pudëi dé na resposta, muessen n pue’ rujené dla leges che straverda y defënd la mendranzes etniches te nosta provinzia y udëi tan stravardeda che ie chëla ladina. Lijon dantaldut l art. 6 dla costituzion taliana, che dij: «La Repu- blica straverda cun leges fates aldò la mendranzes linguistiches». Tla costituzion iel ënghe unì scrit ite chël che l guviern talian y l guviern dl’Austria ova fat ora l ann 1946 a Paris. Tlo vëniel dit: «La persones de rujeneda tudëscia dla provinzia de Bulsan à la medema rejons de chëles de rujeneda taliana, y sëuraprò iel da stravardé, cun leges fa- tes aldò, la carateristiches etniches, la cultura y l’economia dla grupa tudëscia. A chësta grupa vëniel cunzedù scoles tla rujeneda dl’oma. Ti ufizies y sui documënc publics toca la rujeneda tudëscia de avëi l medemo dërt (rejons) de chëla taliana. Al fin de spartì su plu drët la stieres publiches danter la doi grupes, tocheles da unì metudes ala pèr.